Prishtinë, 16 Maj 2025 – Pas anëtarësimit të Lëvizjes FOL në Koalicionin për Luftimin e Padive SLAPP në Evropë (CASE), Lëvizja FOL ka mbajtur sot takimin e parë të Grupit Punues Nacional për Paditë SLAPP (Paditë Strategjike Kundër Pjesëmarrjes Publike) në Kosovë me përfaqësues të organizatave të shoqërisë civile, gazetarë dhe aktivistë.

Ky takim shënon një hap të rëndësishëm drejt luftimit të praktikave që synojnë të heshtin zërat kritikë dhe të frikësojnë gazetarët dhe aktivistët.

Gjatë diskutimeve, u theksua nevoja për krijimin e këtij grupi të strukturuar e gjithëpërfshirës, rëndësia e një strategjie të përbashkët për të identifikuar dhe kundërshtuar paditë SLAPP në Kosovë, si dhe hapat konkret për të ngritur vetëdijesimin dhe për të avokuar për ndryshime ligjore që mbrojnë lirinë e shprehjes.

Ky grup do të shërbejë si një platformë bashkëpunimi ndërmjet organizatave të shoqërisë civile, gazetarëve, juristëve dhe akterëve të tjerë relevantë për të ndaluar abuzimin me sistemin e drejtësisë për shkaqe intimidimuese.

Prishtinë, 8 maj 2025 – Lëvizja FOL ka mbajtur sot konferencë me ç’rast ka prezantuar instalacionin “FROM HERE TO ANYWHERE”, në kuadër të shënimit të Ditës së Evropës.

Mexhide Demolli Nimani – Drejtore e Lëvizjes FOL tha se gjatë gjithë këtyre viteve, Kosova ka gëzuar bashkëpunim të vazhdueshëm dhe mbështetje të rëndësishme nga shtetet e Bashkimit Evropian – në ndërtimin e institucioneve, zhvillimin ekonomik, reformat në drejtësi dhe në rrugën drejt forcimit të sundimit të ligjit. Për këtë ndihmë dhe solidaritet, qytetarët e Kosovës janë mirënjohës dhe e vlerësojnë thellësisht kontributin evropian në ndërtimin e së ardhmes së vendit tonë.

Ambasadorja e Mbretërisë së Holandës në Kosovë, znj. Karin Boven tha se si pjesë e këtij festimi njëjavor, jam e kënaqur që sot bashkohemi për të shënuar këtë rast përmes artit. “Kjo vepër na fton të gjithëve të lëvizim, të ndalemi dhe ta përjetojmë veprën jo vetëm si vëzhgues, por si pjesëmarrës. Me çdo lëvizje të lëkundjeve, ne i japim jetë hapësirës. I shndërrojmë fjalët në lëvizje dhe lëvizjen në kuptim.  Sipas saj, kjo nuk është vetëm një vepër arti – është një ftesë për të jetuar vlerat që na lidhin si evropianë: unitetin, paqen dhe solidaritetin. “Faleminderit që na bashkoheni në këtë moment. Le të bëhet ky instalacion pjesë e ritmit tonë të përbashkët – diçka për t’u kthyer, për t’u lëkundur poshtë dhe për të endur me të. Në këtë Ditë të Evropës, le ta çojmë mesazhin e saj përpara: që nga këtu, me të vërtetë, mund të shkojmë kudo – së bashku”, tha Ambasadorja Boven.

Drejtoresha për Kulturë në Komunën e Prishtinës znj. Sibel Halimi tha i falënderoi organizatorët që e shndërruan këtë hapësirë në vepër arti. “Lëvizja është liri. Dhe të gjitha simbolikat që janë përdor në këtë instalacion na zhvendosin drejtë lirisë, drejtë thyerjës së barrierave jo vetëm fizike por edhe mendore”, tha Halimi.  

 

Autori Driton Selmani tha se skulptura fton qytetarët për reflektim dhe lojë, duke e kthyer lëvizjen në një akt simbolik të bashkimit përtej dallimeve dhe diversitetin si lojë. “E vendosur në një mjedis urban, vepra bëhet pjesë e jetës së përditshme – duke i dhënë hapësirës publike si dritë ashtu edhe thellësi”, tha Selmani.

Projekti u realizua nga Lëvizja FOL dhe Prishtina Institute for Political Studies (PIPS), me mbështetje nga programi MATRA i Ambasadës së Mbretërisë së Holandës në Kosovë, dhe me leje nga Drejtoria e Parqeve – Komuna e Prishtinës.

Prishtinë, 3 maj 2025 – Në Ditën Ndërkombëtare të Lirisë së Medias,  Lëvizja  FOL shpreh shqetësim të thellë për gjendjen e lirisë së medias në Kosovë, e cila vazhdon të përkeqësohet. Raporti i publikuar dje nga “Reporterët pa Kufij” (RSF) ka vendosur Kosovën në pozitën më të ulët që nga paslufta duke shënuar një rënie të theksuar në indeksin global të lirisë së shtypit.

Lëvizja FOL shpreh shqetësim të thellë për lirinë e medias që po përballet me kufizime, linçime dhe mungesë të  transparencës nga ana e institucioneve shtetërore ndaj mediave dhe gazetarëve dhe ri-kujton se liria e medias nuk është vetëm një detyrim ligjor, por është një nga shtyllat e demokracisë dhe si e tillë duhet të ruhet dhe respektohet nga të gjitha institucionet e vendit. 

Lëvizja FOL i bën thirrje Qeverisë së Kosovës dhe institucioneve tjera të ndalojnë çdo formë presioni, ndërhyrje ndaj gazetarëve dhe të krijojnë një kulturë bashkëpunimi me median si partnere për transparencën dhe informimin e qytetarëve. Gjithashtu kërkojmë nga udhëheqësit politikë të tregojnë përgjegjësi më të lartë në promovimin e një diskursi që respekton lirinë e medias dhe pavarësinë e saj.

Në këtë ditë, shprehim mirënjohjen tonë për të gjithë gazetarët, që në përmbushje të misionit të gazetarisë për informim të drejtë dhe të saktë pavarësisht sfidave, presioneve apo kërcënimeve, vazhdojnë të ushtrojnë profesionin e tyre në mënyrë të shkëlqyer.

Lëvizja FOL i rikujton institucioneve publike se vetëm përmes bashkëpunimit me median, mund të ndërtojë besim me publikun dhe të forcojë demokracinë në Kosovë. 

Gëzuar Ditën Ndërkombëtare të Lirisë së Mediave për të gjithë gazetarët që nuk heshtin përballë presioneve dhe mbrojnë të drejtën për informim!

Prishtinë, 18 prill, 2025 – Lëvizja FOL, shpreh shqetësimin e saj lidhur me përmbajtjen e konkursit të shpallur nga Komisioni Qendror i Zgjedhjeve (KQZ) për pozitën e Drejtorit të Sekretariatit, konkretisht me kërkesën për njohjen e gjuhës angleze në nivelin B2, të dëshmuar me certifikatë TOEFL ose IELTS, si kriter formal i detyrueshëm për aplikim.

Kjo kërkesë nuk gjen mbështetje në Kushtetutën e Republikës së Kosovës, e cila në nenin 5 përcakton se gjuhët zyrtare në nivel shtetëror janë gjuha shqipe dhe serbe. Po ashtu, edhe Ligji për Zyrtarët Publikë (08/L-197) i cili përcakton standardet dhe parimet themelore të pranimit në detyrë në institucionet publike, në nenin 9, kërkon që kandidati të zotërojë së paku njërën nga gjuhët zyrtare – pa paraparë ndonjë kërkesë për njohjen e gjuhëve të huaja.

Vendosja e këtij kriteri si obligues përbën kufizim të panevojshëm dhe jo proporcional, dhe bie në kundërshtim me parimet e qasjes së barabartë në shërbimin publik dhe pakëson të drejtat e garantuara me kushtetutë.  Kërkesa për certifikata ndërkombëtare jo vetëm që rrit barrën financiare për kandidatët, por gjithashtu përjashton kandidatë të kualifikuar që e zotërojnë gjuhën angleze përmes përvojës praktike, pa pasur mundësi të ndjekin certifikime të kushtueshme. Për më tepër, kjo kërkesë eliminon nga gara kandidatë të denjë dhe me përvojë të dëshmuar, vetëm për faktin se nuk flasin gjuhën angleze – gjë që nuk është e justifikueshme për një funksion që kërkon përmbushje të detyrave kryesisht në gjuhët zyrtare të vendit.

Prandaj lidhur me këtë Lëvizja FOL kërkon nga KQZ që:
1. të ndryshojë rregulloren përkatëse të brendshme, me qëllim që të eliminohet vendosja e kritereve të tilla pa bazë ligjore për pozita të larta publike, dhe

2. të bëjë rishpallje e konkursit për këtë pozitë, duke hequr këtë kriter diskriminues.

Lëvizja FOL si anëtare e Koalicionit Evropian kundër SLAPP – CASE, mori pjesë në takimin vjetor të rëndësishëm të këtij koalicioni, i cili u mbajt më 8 prill në Bruksel, Belgjikë 🇧🇪.

Ky takim shërbeu si një platformë kyçe për të diskutuar zhvillimet e fundit, sfidat dhe strategjitë e përbashkëta në luftën kundër padive strategjike kundër pjesëmarrjes publike (SLAPP).

Koalicioni Evropian kundër SLAPP – CASE (Coalition Against SLAPPs in Europe) përfaqëson një rrjet të gjerë dhe të fuqishëm të organizatave nga e gjithë Evropa, të cilat janë thellësisht të angazhuara në mbrojtjen e të drejtës themelore të fjalës së lirë  dhe pjesëmarrjes së lirë publike.

Ky koalicion punon në mënyrë aktive kundër padive abuzive që synojnë në mënyrë të padrejtë të heshtin zërat kritikë, duke përfshirë gazetarët e guximshëm, aktivistët e të drejtave të njeriut  dhe organizatat e shoqërisë civile që luajnë një rol jetik në mbikëqyrjen e pushtetit dhe promovimin e transparencës.

Pjesëmarrja e Lëvizjes FOL në këtë takim vjetor riafirmoi angazhimin tonë të palëkundur për të luftuar fenomenin shqetësues të padive SLAPP dhe për të kontribuar në mbrojtjen e një mjedisi të shëndetshëm për shprehjen e lirë dhe debatin publik në Kosovë dhe në rajon. Ne do të vazhdojmë të jemi aktivë brenda koalicionit dhe në nivel nacional për të ndërmarrë veprime konkrete kundër këtyre praktikave abuzive.

Prishtinë, 8 prill 2025 – Koalicioni i organizatave joqeveritare i përbërë nga Instituti i Kosovës për Drejtësi (IKD), Lëvizja FOL dhe Iniciativa për Progres (INPO), ka ndarë mirënjohje për Gresa Caka-Nimanin, ish-kryetare e Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Kosovës.

Caka-Nimani u nderua me këtë mirënjohje, për angazhimin dhe kontributin e saj të rëndësishëm në promovimin dhe mbrojtjen e vlerave dhe parimeve të mishëruara në Kushtetutën e Republikës së Kosovës.

Mirënjohja për ish-kryetaren e Kushtetueses u nda të martën në shënimin e Ditës së Kushtetutës së Republikës së Kosovës, organizim ky nga Koalicioni i OJQ-ve- IKD, Lëvizja FOL dhe INPO.

Në këtë ngjarje, u theksua rëndësia historike e Kushtetutës, të arriturat dhe sfidat e jetësimit të Kushtetutës në praktikë.

Prishtinë, 04 prill 2025– Kuvendi i Anëtarëve të Lëvizjes FOL ka mbajtur mbledhjen e radhës ku është bërë zgjedhja e Drejtorit/es Ekzekutiv/e të Lëvizjes FOL.

Gjatë këtij takimi është bërë zgjedhja e Drejtorit/es të Lëvizjes FOL. Me 10 vota për, asnjë abstenim dhe asnjë kundër, Mexhide Demolli-Nimani rizgjedhet Drejtore Ekzekutiv e Lëvizjes FOL. Numri i anëtarëve të Kuvendit të Lëvizjes FOL arrin në 13, ndërkaq në këtë mbledhje prezent ishin 10 prej tyre.

Mexhide Demolli-Nimani është bashkëthemeluese e Lëvizjes FOL dhe nga maji i vitit 2018, ka shërbyer në pozitën e Drejtoreshës Ekzekutive.

Në mbledhjen e fundit është votuar dhe një anëtare e re e bordit të FOL, Luljeta Plakolli, ku me 10 vota pro Luljeta Pllakolli u bë pjesë e Bordit Lëvizjes FOL.

Lëvizja FOL, falenderon të gjithë anëtarët e Kuvendit të organizatës për kontributin e dhënë për arritjen e objektivave të organizatës.

Lëvizja FOL, në kuadër të “Kampanjës Qasja në Drejtësi”, ka ndarë çmimet e garës për ese mbi rëndësinë dhe sfidat e qasjes në drejtësi.

Kjo garë ishte organizuar për të gjithë studentët e nivelit baçelor dhe master dhe kishte për qëllim nxitjen e diskutimit dhe analizimit të çështjeve kyçe që ndërlidhen me drejtësinë.
Kjo garë ishte organizuar për të gjithë studentët e nivelit baçelor dhe master dhe kishte për qëllim nxitjen e diskutimit dhe analizimit të çështjeve kyçe që ndërlidhen me drejtësinë.

Fituesit e garës janë:
🏆 Vigan Gerdovci – Vendi i parë
🥈 Melisa Sejdiu – Vendi i dytë
🥉 Aurora Zekaj – Vendi i tretë

Kjo garë është pjesë e projektit “Ngritja e vetëdijes dhe besimit të qytetarëve në institucionet e sistemit të drejtësisë”, në partneritet me Qendra per Studime te Avancuara FIT, mbështetur nga Zyra e Bashkimit Evropian në Kosovë

Lëvizja FOL falënderon të gjithë pjesëmarrësit dhe i bën thirrje të bëhen pjesë e thirrjeve të ardhshme!

Kjo ese është shkruar në kuadër të garës ‘’Qasja në Drejtësi: Rëndësia dhe Sfidat’’, si pjesë e projektit “Ngritja e vetëdijes dhe besimit të qytetarëve në institucionet e sistemit të drejtësisë”, në partneritet me Qendra për Studime te Avancuara – FIT, mbështetur nga Zyra e Bashkimit Evropian në Kosovë.

Nga: Vigan Gërdovci

Padyshim, demokracia e  re Kosovës duhet të ballafaqohet me një çështje të vështirë, themelore – qasjen në drejtësi për të gjithë qytetarët, që kërcënon të pengojë përparimin tonë shoqëror. Si student në vitin e katërt të drejtësisë, mund të dëshmoj për numrin e pallogaritshëm të orëve dhe vendosmërinë e patundur që shumë nga fusha jonë ligjore duhet të shpenzojnë nëse duan të kapërcejnë realitetet tona të ngushta mbizotëruese në mënyrë që të përmbushin premtimin “jo gjithmonë të leht Padyshim, demokracia e sapolindur e Kosovës duhet të ballafaqohet me një çështje të rëndë, themelore – qasjen në drejtësi për të gjithë qytetarët – që kërcënon të pengojë përparimin tonë shoqëror. Si student në vitin e katërt të drejtësisë, mund të dëshmoj për numrin e pallogaritshëm të orëve dhe vendosmërinë e patundur që shumë nga profesioni ynë ligjor duhet të shpenzojnë nëse duan të kapërcejnë realitetet tona të ngushta mbizotëruese në mënyrë që të përmbushin premtimin “jo gjithmonë të bukur” për drejtësi të barabartë sipas ligjit. Në të vërtetë, forcat që pengojnë qasjen në drejtësi në shoqërinë tonë nuk janë aspak unike për Kosovën; anembanë botës, shumë sisteme drejtësie duken thuajse të mallkuar që të mos përmbushin vetë thelbin e tyre. Por disa prej nesh po punojnë në plane për ta ndryshuar këtë, dhe kjo ese është një nga ato plane.

Tri pengesa kryesore i pengojnë qytetarët e Kosovës të përdorin sistemin e drejtësisë. E para janë paratë. Në një vend ku mbi 60% jetojnë nën nivelin mesatar të të ardhurave, kostot që lidhen me marrjen e përfaqësimit ligjor dhe nevojat për të ndjekur një çështje gjyqësore janë një pengesë serioze. Dhe, siç do të shohim më vonë, vetë të ardhurat mesatare janë të fryra artificialisht dhe nuk përfaqësojnë një numër të madh njerëzish, mjetet e të cilëve bien shumë nën mesataren tashmë të pakët. Në këtë mjedis, ku njerëzit luftojnë për të përballuar jetesën, premtimi për një sistem ligjor të qasshëm për të gjithë është në rrezik serioz.

Problemi përkeqësohet nga natyra komplekse e proceseve ligjore dhe gjuha e padepërtueshme ligjore që përdorin profesionistët. Kjo gjuhë shpesh nuk i shërben qëllimit tjetër veçse të rrisë statusin e profesionistëve, por shërben për të tjetërsuar më tej qytetarët që supozohet se do të shërbehen nga sistemi. E gjithë kjo do të ishte mjaft e keqe, por përkeqësohet edhe më shumë nga nivelet e ulëta të arsimimit ligjor mes qytetarëve tanë. Shumica e njerëzve nuk e dinë se çfarë të drejtash kanë, dhe siç theksoi një studim i fundit, ata gjithashtu nuk e dinë se çfarë burimesh falas janë në dispozicion për t’i ndihmuar ata. I njëjti studim zbuloi se shumica e njerëzve e mbivlerësojnë koston e marrjes së ndihmës. Ky hendek i ndërgjegjësimit jo vetëm që dëmton individët e përfshirë, por gjithashtu dërgon një mesazh “drejtësia nuk është për të gjithë” për publikun.

Arritja e synimit për ngushtimin e këtij hendeku kërkon veprim të shumanshëm. Një pjesë e tij duhet të reformojë strukturat e vjetra, por një pjesë duhet të parashikohet dhe imagjinohet të jetë diçka ndryshe nga ajo që kemi aktualisht. Duhet të kemi diçka të re; ne nuk mund të mbështetemi vetëm në strukturat e vjetra për të arritur në diçka që është vërtet e drejtë. Shtytja e madhe në vitet e ardhshme duhet të jetë zgjerimi dhe forcimi i sistemit të qasjes në drejtësi që është falas dhe kryesisht i disponueshëm për të grupet e margjinalizuara.

Në zemër të studimit për drejtësi, është fuqizimi i individëve për të kapërcyer një sistem ligjor konfuz. Ligji dhe autoriteti mund dhe ndryshojnë – shpesh në mënyra që mund të mos jenë të dukshme derisa të jenë mbi ne. Mësimi i njerëzve se si të lundrojnë këto ndryshime nuk i mban ata vetëm në anën e djathtë të ligjit. Ai u jep atyre njohuri për të njohur kur ligji është në anën e tyre ose kur nuk është dhe më pas të bëjnë diçka për të.

Përveç kësaj, në kërkim të drejtësisë së vërtetë brenda Kosovës, reformimi i ligjeve ekzistuese nuk mjafton; ne gjithashtu duhet të ndryshojmë mendimin tonë për vetë konceptin e ligjit dhe atë që ai nënkupton për shoqërinë. Ndërsa përgatitemi për të hyrë në profesionin e avokatit, ne duhet të marrim seriozisht në konsideratë natyrën e punës sonë si në emër të klientëve tanë, ashtu edhe në emër të numrit të panumërt të cilët nuk mund dhe nuk pranojnë shërbimet tona. Natyra e punës sonë brenda sistemit ligjor është e lidhur ngushtë me të kuptuarin tonë të llojit të sistemit në të cilin dëshirojmë të jetojmë. Ekzistenca e sistemit juridik bazohet në funksionimin e drejtë dhe transparent të pjesëve të tij.

Ky vizion kërkon që ne të bëhemi edhe reformatorë edhe vizionarë. Ai na bën thirrje që të përdorim privilegjin tonë akademik për të nxitur ndryshime sistematike që promovojnë drejtësinë dhe qasjen brenda kornizës ligjore. Ka pa dyshim shumë mënyra për ta arritur këtë. Unë thjeshtë po ndaj një prej tyre, i cili ndodh të jetë projekti im dhe që mendoj se është një shembull mjaft i mirë i asaj për të cilën po flas kur përdor fjalët “i drejtë” dhe “i arritshëm”.

Për ta përmbledhur, besimi se të gjithë qytetarët e Kosovës mund të arrijnë drejtësinë nuk ka të bëjë vetëm me ligjin; ka të bëjë kryesisht me llojin e shoqërisë në të cilën duam të jetojmë. Aktualisht, ne po trajtojmë mangësi të rëndësishme, me reformat inovative si metodën tonë kryesore. Këto reforma janë të trefishta. Së pari, ne po zgjerojmë disponueshmërinë e ndihmës juridike falas për ata që kanë nevojë për të. Së dyti, ne po përmirësojmë edukimin ligjor publik që i japim shoqërisë sonë, për të siguruar që të gjithë të dinë se cilat janë të drejtat dhe detyrimet e tyre sipas ligjit. Dhe, së fundi, ne po thjeshtojmë procedurat ligjore për të reduktuar numrin e barrierave të rreme që vendosen.

Në prag të këtij rrugëtimi transformues, le t’i përkushtohemi ndërtimit të një të ardhmeje ku drejtësia nuk është thjesht një aspiratë, por një realitet i përjetuar nga çdo qytetar i Kosovës.

Kjo ese është shkruar në kuadër të garës ‘’Qasja në Drejtësi: Rëndësia dhe Sfidat’’, si pjesë e projektit “Ngritja e vetëdijes dhe besimit të qytetarëve në institucionet e sistemit të drejtësisë”, në partneritet me Qendra për Studime te Avancuara – FIT, mbështetur nga Zyra e Bashkimit Evropian në Kosovë.

Nga: Melisa Sejdiu

“Drejtësia e vonuar është drejtësi e mohuar”, një frazë që i atribuohet William E. Gladstone, thotë një të vërtetë të qartë: mungesa e qasjes në drejtësi e vë në rrezik thelbin e njerëzimit. Megjithatë, për miliona njerëz në mbarë botën, sistemet ligjore vazhdojnë të jenë një labirint me pengesa territoriale, sociale dhe ekonomike, që e bëjnë drejtësinë e vërtetë asgjë më shumë se një ëndërr të paarritshme. Megjithëse sistemet ligjore synojnë të mbrojnë të drejtat e njeriut, të zgjidhin mosmarrëveshjet dhe të sigurojnë drejtësi, ato shpesh vijnë me shumë probleme. Këto probleme krijojnë një barrierë ligjore midis njerëzve dhe qasjes së tyre në drejtësi. Sidoqoftë, rëndësia e saj nuk mund të mbivlerësohet. Qasja në drejtësi luan një rol vendimtar në vendosjen e shtetit të së drejtës, sepse ajo e vë në praktikë teorinë e të drejtave themelore të njeriut.

Pengesat me të cilat përballen njerëzit kur kërkojnë qasje në drejtësi janë të shumta, por ato mund të kategorizohen në tre grupe kryesore: barriera ligjore, barriera gjeografike dhe barriera sociale dhe ekonomike. Barrierat ligjore përfshijnë një gamë të gjerë çështjesh, duke përfshirë mungesën e njohurive ligjore, e cila është thelbësore për qasjen në drejtësi. Siç është vënë në dukje nga Këshilli i Evropës (2019), ndërkohë që arsimimi ligjor njihet si një element thelbësor i qasjes në drejtësi, ka të dhëna të pamjaftueshme se sa mirë janë të vetëdijshëm individët për të drejtat e tyre dhe mekanizmat për mbrojtjen e tyre. Proceset komplekse së bashku me terminologjinë e specializuar dhe rregullat teknike priren të jenë të vështira për t’u lundruar për një person mesatar.

Përveç kompleksitetit të proceseve ligjore, barrierat gjeografike paraqesin një sfidë tjetër të rëndësishme. Për individët që jetojnë në zona të largëta ose rurale, qasja në drejtësi dhe burime ligjore është shpesh e kufizuar ose e padisponueshme. Në varësi të qasjes së tyre në transport dhe nëse ata banojnë në një rajon urban apo rural, njerëzit ndikohen nga distanca e gjykatës dhe koha e udhëtimit në mënyra të ndryshme. Për shkak të lëvizjes së tyre të kufizuar, më pak mundësi transporti dhe kufizimeve financiare, gratë shpesh përballen me më shumë vështirësi. Mungesa e ambienteve të kujdesit për fëmijët në zonë e bën gjithashtu më të vështirë për gratë ndjekjen e drejtësisë. Qasja në gjykatat e specializuara, si ato që trajtojnë çështjet që përfshijnë abuzim në familje ose dhunë në familje, bëhet edhe më sfiduese për njerëzit që jetojnë në zonat rurale, sepse këto gjykata zakonisht gjenden në zonat urbane.

Ndërsa barrierat gjeografike krijojnë sfida për qasjen në drejtësi, ato shpeshherë shumëzohen nga sfida më të gjera sociale dhe ekonomike. Kufizimet financiare e bëjnë më të vështirë për shumë njerëz, veçanërisht ata nga grupet e varfëra ose të margjinalizuara, qasjen në burimet ligjore, gjë që promovon një cikël të pafund në të cilin qasja në drejtësi kufizohet si nga disavantazhet gjeografike ashtu edhe nga ato ekonomike. Sipas Shoqatës Ndërkombëtare të Avokatëve (2015), varfëria kontribuon dhe është pasojë e dështimeve të sistemit të drejtësisë. Grupet me të ardhura të ulëta dhe të margjinalizuara preken në mënyrë disproporcionale nga financimi i pamjaftueshëm dhe burimet e pamjaftueshme në sistemet e drejtësisë, sepse shpesh atyre u mungojnë mjetet financiare për të kapërcyer këto probleme strukturore. Mohimi i qasjes së barabartë në drejtësi për njerëzit në varfëri e bën më të vështirë për ta ushtrimin e të drejtave të tyre ekonomike dhe sociale, duke përfshirë të drejtat e tyre për pronë dhe punë, duke i bërë ata më të prirur për shfrytëzim. Për më tepër, çështje të tilla si diskriminimi, arsimimi minimal dhe qasja e kufizuar në informacion kanë një lidhje me varfërinë, duke e bërë edhe më të vështirë për individët vulnerabël qasjen e drejtë në drejtësi.

Si përfundim, është e sigurt se njerëzit përballen me sfida të shumta kur përpiqen të kenë qasje në drejtësi. Megjithatë, ka arsye për shpresë, pasi reformat aktuale dhe ndryshimet e ardhshme mund t’i zvogëlojnë këto barriera dhe përfundimisht t’u mundësojnë individëve të ushtrojnë në mënyrë më efektive të drejtat e tyre.

Janë ndërmarrë reforma për të adresuar këto sfida. Transparenca në procedurat gjyqësore luan një rol vendimtar në besimin e publikut dhe llogaridhënien në sistemin ligjor gjithashtu. Finlanda, për shembull, zbatoi Aktin për Publikimin e Procedurave Gjyqësore në 2007, i cili siguron që procedurat gjyqësore dhe dokumentet e gjykimit të jenë të hapura për publikun, përveç në rrethana të caktuara. Ky ligj përfshin dispozita për mbrojtjen e informacionit të ndjeshëm, si çështjet që kanë të bëjnë me shëndetin ose sigurinë personale, ndërkohë që promovon hapjen. Në mënyrë të ngjashme, projektet ndërkombëtare si iniciativa EUKOJUST në Kosovë fokusohen në rritjen e transparencës dhe harmonizimin e kornizave ligjore.

Teknologjia po luan gjithashtu një rol të madh në bërjen e drejtësisë më të qasshme. Zgjidhja e mosmarrëveshjeve në internet (ODR) është një shembull se si platformat dixhitale u mundësojnë njerëzve në zona të largëta ose të varfra të zgjidhin mosmarrëveshjet ligjore pa shkuar në gjykatë. Kjo metodë ul kostot dhe thjeshton procesin, duke përfituar komunitetet e margjinalizuara. Për më tepër, edukimi ligjor dhe ndërgjegjësimi i publikut janë çelësi për tejkalimin e këtyre barrierave. Duke informuar individët për të drejtat e tyre, programet publike të edukimit ligjor i ndihmojnë njerëzit të angazhohen me sistemin ligjor dhe të mbrojnë të drejtat e tyre në mënyrë efektive.

Si përmbledhje, edhe pse shumë njerëz ende e konsiderojnë qasjen në drejtësi si një qëllim jorealist, rëndësia e saj në mbrojtjen e barazisë dhe drejtësisë nuk mund të mohohet. Barrierat ligjore, gjeografike dhe financiare janë të rëndësishme, por të menaxhueshme. Një sistem gjyqësor më gjithëpërfshirës, ku të gjithë mund të ushtrojnë të drejtat e tyre, është i mundur në të ardhmen për shkak të përmirësimeve të vazhdueshme në edukimin ligjor, teknologjinë dhe transparencën.

Kjo ese është shkruar në kuadër të garës ‘’Qasja në Drejtësi: Rëndësia dhe Sfidat’’, si pjesë e projektit “Ngritja e vetëdijes dhe besimit të qytetarëve në institucionet e sistemit të drejtësisë”, në partneritet me Qendra për Studime te Avancuara – FIT, mbështetur nga Zyra e Bashkimit Evropian në Kosovë.

Nga: Aurora Zekaj

Drejtësia është më shumë se thjesht një koncept në librat juridikë. Është rrahja e zemrës së një shoqërie që dëshiron t’i trajtojë të gjithë me respekt dhe drejtësi. Imagjinoni një botë ku çdo person, pavarësisht prejardhjes, gjuhës apo pasurisë, mendon se zëri i tij ka rëndësi. Për disa, kjo mund të duket si një ëndërr e pamundur, por për Kosovën, është një qëllim për të cilin ia vlen të përpiqesh.

Formimi i një shoqërie do të thotë shumë më tepër sesa miratimi i legjislacionit; përkundrazi, kjo do të thotë se pavarësisht nga situata e jetës, njeriu duhet të jetë në gjendje të qaset në drejtësi kur është e nevojshme. Një gjyqësor transparent dhe efikas është baza për ndërtimin e besimit te njerëzit. Por çfarë ndodh kur njerëzit e humbin atë besim? Çfarë ndodh kur një person që përballet me një padrejtësi nuk di ku të drejtohet, ose, më keq akoma, di por nuk mund të përballojë rrugën për të kërkuar drejtësi për shkak të pengesave financiare apo gjeografike?

Në Kosovë, lufta për qasje në drejtësi është një realitet i përditshëm për shumë njerëz. Merrni, për shembull, një nënë beqare në një fshat rural që përpiqet të rrisë fëmijët e saj, të mbrojë shtëpinë e saj dhe të mbajë familjen e saj të sigurt. Për të, drejtësia nuk është ndonjë ideal abstrakt; ka të bëjë me sigurimin e një të ardhmeje për fëmijët e saj. Ajo dëshiron të jetë në gjendje të mbrojë të drejtat e saj, por sistemi është kundër saj.

Ajo ka detyrën e vështirë të kalojë një sistem gjyqësor tashmë të mbingarkuar me lëndë dhe procesi mund të zgjasë me muaj apo edhe vite. Kostoja e punësimit të një avokati është shpesh shumë e lartë për të, dhe madje edhe kur ndihma është e disponueshme, procesi është aq i ndërlikuar dhe i frikshëm sa ajo mund të heqë dorë para se të fillojë. Për t’i bërë gjërat më keq, shumë njerëz, si nëna vetushqyese në këtë rast, nuk dinë se ku të drejtohen për ndihmë ose pengohen nga problemet me gjuhën ligjore dhe madje dhe vendndodhjen.

Kjo ngërthen një çështje më të gjerë: qasja në drejtësi nuk ka të bëjë vetëm me të kuptuarit e ligjit, por përkundrazi po i jep personit mjete dhe burime për të lundruar rreth një sistemi që duket i ndërtuar për t’i mbajtur ata jashtë.

Edhe me shumë sfida, ka njëfarë shprese. Vitet e fundit, disa nga barrierat që i pengojnë njerëzit të marrin drejtësi janë hequr. U iniciuan programe të ndihmës juridike, duke u mundësuar atyre që kanë nevojë të marrin këshilla ligjore dhe përfaqësim, pavarësisht nga mundësia e tyre për të paguar. Iniciativa të tilla mund të jenë shpëtimtare për ata që përndryshe nuk do të përballonin një avokat.

Për sa kohë që mund të jetë rruga përpara, ajo nuk është pa shpresë. Çdo hap drejt qasjes në drejtësi do të thotë një hap drejt një shoqërie më të barabartë. Që ky rrugëtim të ketë sukses, të gjithë ne – qytetarë, politikëbërës dhe organizata – duhet të bashkohemi për ta bërë drejtësinë realitet për të gjithë.

Ajo që me të vërtetë duhet të fillojmë të bëjmë progres është zhvillimi i partneriteteve ndërmjet sektorit publik, institucioneve private dhe shoqërisë civile. Kjo kërkon investim në arsim – jo vetëm në avokatë dhe gjyqtarë, por edhe në qytetarë mesatarë – në mënyrë që ata të kuptojnë të drejtat e tyre dhe si t’i mbrojnë ato. Po aq i rëndësishëm do të jetë përdorimi i vazhdueshëm i teknologjisë për ta bërë këtë proces sa më të thjeshtuar dhe të qasshëm në një mënyrë transparente, në mënyrë që njerëzit të mund të marrin ndihmë më lehtë.

Ëndrra për një shoqëri të drejtë nuk është e paarritshme. Kosova ka mundësinë të udhëheqë me shembull, duke treguar se pavarësisht nga madhësia e një vendi, një përkushtim i thjeshtë, por i fortë për drejtësi dhe barazi mund të transformojë vërtet jetën e qytetaëve të saj. Duke punuar së bashku, ne mund të ndërtojmë një të ardhme ku çdo person, pavarësisht nga prejardhja, gjuha apo pasuria e tij, të ketë mundësinë për të qasur drejtësinë që meriton. Kreativiteti është një nga hapat kryesorë drejt drejtësisë për të gjithë. Nuk mjafton vetëm të punosh brenda sistemit tradicional. Duhet të mendojmë jashtë kutisë për zgjidhje të ndryshme që do ta bëjnë drejtësinë më të qasshme.

Po sikur qendrat e lëvizshme të ndihmës juridike të krijoheshin për të shkuar në zonat rurale për të vënë në dispozicion ndihmën juridike për ata që nuk mund të shkojnë në sallën e gjyqit? Kjo do të ishte një mënyrë e thjeshtë për të kapërcyer hendekun për ata që jetojnë në zona të largëta. Ose, po sikur të kishte aplikacione celulare të krijuara për t’u dhënë qytetarëve këshilla ligjore të kuptueshme lehtë në gjuhët e tyre? Mjete të tilla mund t’i fuqizojnë njerëzit të kuptojnë të drejtat e tyre dhe t’i ndihmojnë ata të lundrojnë me besim në sistemin ligjor.

Historitë personale kanë gjithashtu fuqinë për të frymëzuar ndryshim. Shpesh, kur njerëzit janë të ekspozuar ndaj betejave të të tjerëve, mbi të gjitha kur historitë përfshijnë një përpjekje për të kapërcyer barrierat drejt qasjes në drejtësi, kjo i motivon ata të veprojnë. Një i ri që tregon se si ndihma juridike falas ia ndryshoi jetën, ose një nënë që përshkruan betejën e saj për të drejtat e saj dhe, në të vërtetë, fitoren mbi to, nxit shpresën te të tjerët ndërsa e shtyn sistemin të përmirësohet. Këto tregime tregojnë se drejtësia nuk është thjesht një grup rregullash – është një gjë e gjallë, frymëmarrëse që mund të transformojë jetët.

Arritja e një sistemi drejtësie të qasshëm nuk është një detyrë e lehtë, por as e pamundur. Për ta arritur këtë, Kosova duhet të fokusohet në më shumë se vetëm reforma ligjore; ajo ka nevojë për një ndryshim kulturor në të cilin drejtësia do të perceptohej si një e drejtë themelore e njeriut, sesa një privilegj për pak njerëz.

Prishtinë, 19 shkurt 2025 – Lëvizja FOL, e kontraktuar nga Projekti Pilot për SLAPP në Kosovë  i financuar nga Ambasada e Britanisë së Madhe në Prishtinë i zbatuar nga Chemonics UK, në bashkëpunim me AGK organizojnë trajnimin me përfaqësues të organizatave të shoqërisë civile dhe avokat, me temën “Standardet evropiane për luftimin e padive SLAPP”.

Përgjatë trajnimit, pjesëmarrësit do të familjarizohen me standardet më të reja për luftimin e padive SLAPP, përfshirë metodat e identifikimit të padive të tilla që mund të përdoren si mjete për të frikësuar dhe ngacmuar aktivistët dhe gazetarët, me theks të veçantë gratë, personat me aftësi të kufizuara, dhe grupe të tjera të cenueshme, të cilat mund të jenë objektiv i këtyre padive për shkak të angazhimit të tyre në aktivitete publike ose si aktivistë.

Prishtinë, 18 shkurt 2025 – Lëvizja FOL, e kontraktuar nga Projekti Pilot për SLAPP në Kosovë i financuar nga Ambasada e Britanisë së Madhe në Prishtinë i zbatuar nga Chemonics UK, në bashkëpunim me AGK organizojnë trajnimin me gazetarë “Standardet evropiane për luftimin e padive SLAPP”.

Përgjatë trajnimit, pjesëmarrësit do të familjarizohen me standardet më të reja për luftimin e padive SLAPP, përfshirë metodat e identifikimit të padive të tilla që mund të përdoren si mjete për të frikësuar dhe ngacmuar aktivistët dhe gazetarët, me theks të veçantë gratë, personat me aftësi të kufizuara, dhe grupe të tjera të cenueshme, të cilat mund të jenë objektiv i këtyre padive për shkak të angazhimit të tyre në aktivitete publike ose si aktivistë.

Prishtinë, 6 shkurt 2025 – Instituti i Kosovës për Drejtësi (IKD), Lëvizja FOL dhe Iniciativa për Progres (INPO), me përkrahje të Rockefeller Brothers Fund, përmes një konference për medie publikuan raportin “Integriteti i kandidatëve, sundimi i ligjit dhe qeverisja e mirë”. Ky raport paraqet një analizë të listave të kandidatëve dhe programeve politike për zgjedhjet e përgjithshme të 9 shkurtit 2025.

Prezantimi i këtij raporti u bë nga hulumtuesit Gzim Shala (IKD), Burbuqe Kastrati (FOL) dhe Arbër Kadriu (INPO), të cilët shpalosën gjetjet kryesore të analizës. Raporti adreson çështjet kryesore që lidhen me kandidatët e certifikuar për zgjedhje që kanë probleme me ligjin, si dhe një vlerësim cilësor të programeve politike të subjekteve të certifikuara, me fokus në sundimin e ligjit, qeverisjen e mirë dhe të drejtat e njeriut.

Sa i përket listave të kandidatëve, të cilët kanë probleme me ligjin, në kuptimin e aktakuzave aktive dhe dënimeve, tre subjekte politike: 1) Lëvizja Vetëvendosje; 2) koalicioni AAK-Nisma; dhe 3) Lidhja Demokratike e Kosovës, kanë përfshirë në listat e tyre gjithsej 23 kandidatë që kanë probleme me ligjin, që përbëjnë rreth 7% të totalit të kandidatëve të tyre. Lëvizja Vetëvendosje ka numrin më të madh me 14 kandidatë (12.72% e listës), ndërsa koalicioni AAK-Nisma ka përfshirë tetë kandidatë (7.27%), dhe LDK një kandidat.

Nga 23 kandidatët për deputetë me probleme ligjore, 16 prej tyre përballen me aktakuza aktive, ndërsa tetë kanë dënime të formës së prerë. Në total, ndaj këtyre kandidatëve janë ngritur 20 aktakuza për 21 vepra penale, që përfshijnë veprat penale të korrupsion si “keqpërdorim i pozitës apo autoritetit zyrtar”,  ashtu edhe vepra të tjera penale, si përdorimi i armës apo mjetit të rrezikshëm (nëntë raste), mbajtja e paautorizuar e armëve (pesë raste), pengimi apo sulmi ndaj personave zyrtarë dhe vepra të tjera të natyrës kriminale.

Më tutje, raporti thekson se plan-programet e partive politike për drejtësinë në zgjedhjet e 2025-ës dallojnë ndjeshëm si në qasje ashtu edhe në nivelin e seriozitetit të tyre.

Lëvizja Vetëvendosje e trajton drejtësinë vetëm në një faqe të programit të saj dhe nuk i referohet fare Strategjisë për Sundimin e Ligjit. Ajo propozon krijimin e një Gjykate për çështje familjare, një Prokurori të Specializuar dhe një Zyre për Hetime Disiplinore, por pa ndonjë analizë të thelluar mbi nevojën dhe  funksionalitetin e tyre. Mungesa e planit të detajuar dhe dublifikimi i mekanizmave ekzistues e bën këtë program të konsiderohet joserioz.

Më tej, në raport thuhet se Lidhja Demokratike e Kosovës e trajton drejtësinë më gjerësisht, duke përfshirë vetingun, integritetin e sistemit të drejtësisë, rikthimin e pavarësisë së Agjencisë për Ndihmë Juridike Falas dhe digjitalizimin e shërbimeve. Megjithatë, programi i saj nuk mbështetet në analiza të detajuara dhe nuk i referohet Strategjisë për Sundimin e Ligjit. Gjithashtu, disa propozime, si fuqizimi i kritereve për provimin e jurisprudencës dhe përzgjedhjen e gjyqtarëve, mbeten të paqarta dhe pa argumentim të mjaftueshëm.

Ndërkaq, Partia Demokratike e Kosovës ka përfshirë 14 pika në kapitullin e saj për drejtësinë, duke theksuar strategjitë kundër korrupsionit dhe reformën e sistemit gjyqësor. As ky program nuk e përmendin fare Strategjinë për Sundimin e Ligjit. Programi në fjalë propozon krijimin e Byrosë Kombëtare të Hetimeve, por ky institucion paraqet një dublim të kompetencave të Prokurorisë Speciale dhe mund të krijojë mbikëqyrje të tepërt mbi sistemin gjyqësor. Programi gjithashtu parashikon miratimin e një Strategjie Kombëtare për Krimet e Luftës dhe krijimin e një Gjykate të Punës, por pa argumentim të qartë për nevojën e një institucioni të tillë.

Kurse, koalicioni AAK-Nisma e vendos sundimin e ligjit si prioritet kryesor, por nuk ofron propozime konkrete për zbatimin e tij. Programi i Koalicionit për Familjen përmban 15 pika mbi drejtësinë, por pa elaborime mbi implementimin e tyre, ndërsa disa parti të tjera, si Iniciativa e Re Demokratike e Kosovës dhe Partia Fjala, trajtojnë sundimin e ligjit në mënyrë shumë të përgjithshme dhe pa masa konkrete.

Po ashtu, në këtë raport trajtohen edhe çështje tjera nga programet elektorale të partive kryesore për zgjedhjet e 2025-ës. Raporti thekson se këto programe adresojnë edhe çështje si transparenca, qeverisja e mirë, administrata publike, barazia gjinore dhe të drejtat e njeriut, por shumica prej tyre nuk ofrojnë detaje të qarta mbi mekanizmat e zbatimit dhe burimet financiare të reformave të propozuara. PDK dhe LDK e theksojnë transparencën dhe digjitalizimin, por nuk japin sqarime mbi mënyrën e realizimit të këtyre reformave. AAK premton zhvillim ekonomik dhe rritje pagash në administratën publike, por pa plan të qartë për mbështetje buxhetore. Koalicioni për Familjen dhe partitë më të vogla, si Partia Liberale Egjiptiane dhe PDAK-LPB, përmendin temat e sundimit të ligjit dhe barazisë, por programet e tyre mbeten të përgjithshme dhe pa strategji të mirëpërcaktuara për implementim.

Raporti thekson se Lëvizja Vetëvendosje fokusohet kryesisht në projekte infrastrukturore, duke mos përfshirë në program tema kyçe si administrata publike, transparenca dhe llogaridhënia. Reformimi i sistemit të administratës, që ka qenë një nga çështjet më të debatuara gjatë mandatit të kaluar, nuk trajtohet në programin e saj elektoral, ndërsa moszbatimi i Aktgjykimit për Ligjin për Pagat në Sektorin Publik, nuk përmendet askund.

Raportin e plotë mund ta gjeni këtu

Sipas këtij raporti, në përgjithësi, shumica e programeve elektorale nuk japin masa konkrete për të siguruar administratë publike të depolitizuar dhe efikase. Barazia gjinore dhe të drejtat e njeriut përmenden në mënyrë të përgjithshme, por pa masa të qarta për adresimin e tyre në praktikë. Po ashtu, ndërsa disa programe flasin për luftën kundër korrupsionit dhe forcimin e institucioneve të pavarura, mungojnë detaje mbi mekanizmat konkretë për të siguruar llogaridhënien dhe qeverisjen e pastër. Kështu, në raport thuhet se pjesa më e madhe e premtimeve elektorale mbeten të përgjithshme dhe pa një strategji të mirëpërcaktuar për implementim efektiv.

Prishtinë, 4 shkurt  2025 – Lëvizja FOL ka publikuar sot analizën e Programit të Qeverisë së Republikës së Kosovës për vitet 2021-2025.

Mexhide Demolli -Nimani, drejtore e Lëvizjes FOL tha se me ketë qeveri e cila kaloj mandatin e plotë ka qenë me e lehtë të analizohet programi katër vjeçar.

“Duke qene se është qeveria e parë me mandat të plotë që nga shpallja e pavarësisë ne kemi bërë edhe një analizë të Programit të Qeverisë së Republikës së Kosovës për vitet 2021-2025, i miratuar më 7 maj 2021. Program ky që paraqiti një vizion ambicioz për zhvillimin ekonomik, social dhe institucional të vendit. Megjithatë, zbatimi i këtij programi është përballur me sfida serioze që kanë penguar arritjen e objektivave kryesore. Ndër sfidat kryesore janë vonesat në miratimin e politikave, defektet legjislative dhe mungesa e koordinimit ndër-institucional”, tha ajo.

Programi i Qeverisë ka paraparë dy prioritet kryesore të asaj kohe që kanë qenë menaxhimi i pandemisë COVID 19 dhe ringjallja ekonomike. Kurse, sa i përket aspektit sektorial, Programi i Qeverisë është i ndarë në 18 prioritete, ku përfshihen: Shëndeti publik dhe mbrojtja sociale, Sundimi i ligjit, Rendi dhe siguria publike, Qeverisja, Të drejtat e njeriut dhe barazia gjinore, Promovimi dhe mbrojtja e të drejtave të komuniteteve, ETJ.

Sipas saj, në mënyrë që të zbatohet Programi, Qeveria është dashur të ndërmarrë veprime për miratimin e ligjeve si hapa paraprakë në zbatim të programit. “Megjithatë, një nga problemet më të dukshme ka qenë vonesa në miratimin dhe zbatimin e ligjeve. Një numër i madh projektligjesh të miratuara nga Kuvendi i Kosovës janë kontestuar për shkelje procedurale dhe janë dërguar në Gjykatën Kushtetuese. Për shembull, në dhjetor 2024, një grup deputetësh dorëzoi 16 projektligje në Gjykatën Kushtetuese, duke e akuzuar qeverinë për mosrespektim të procedurave ligjore”, tha Demolli Nimani.

Analizën e plotë e gjeni këtu:

Prishtinë, 4 shkurt 2025 – Lëvizja FOL ka publikuar sot të dhënat nga Analiza e Programit të Qeverisë Së Kosovës 2021-2025 si dhe të dhënat nga monitorimi i Planit Kombëtar për Zhvillim për periudhën janar-dhjetor 2024.

Burbuqe Kastrati, menaxhere e projektit në Lëvizjen FOL, tha se FOL ka bërë monitorimin e aktiviteteve të parapara në Planin Kombëtar për Zhvillim dhe për 4 vite të Qeverisë së fundit. “Qeveria e Kosovës nga 544 aktivitete të parapara të realizohen brenda periudhës janar-dhjetor 2024 ka arritur të realizoj vetëm 207 apo 38 % nga to, ndërkaq 163 apo  30%  kanë mbetur të parealizuara. Ndërsa, për 174 aktivitete apo (32%) nga tri ministri (Ministria e Mjedisit, Planifikimit Hapësinor dhe Infrastrukturës, Ministria e Financave, Punës dhe Transfereve dhe Ministria e Industrisë, Ndërmarrësisë dhe Tregtisë), FOL nuk ka pranuar përgjigje se sa janë realizuar aktivitetet e tyre për vitin 2024.

Kastrati listoi dhe ministritë të cilat s’kanë planifikuar asnjë aktivitet për periudhën janar-dhjetor 2024 të cilat janë; Ministria e Punëve të Jashtme dhe Diasporës dhe Ministria e Zhvillimit Rajonal. Pra ka aktivitete në Planin Kombëtar Zhvillimor realizimi i të cilave është paraparë të bëhet përgjatë disa viteve. Por, FOL ka bërë monitorimin e aktiviteteve të parapara që fillojnë në janar dhe përfundojnë  në dhjetor 2024.

Burbuqe Kastrati gjithashtu prezantoi të dhënat për secilën ministri sa i përket realizimit të aktiviteteve të parapara të përfundojnë brenda periudhës janar-dhjetor të vitit 2024 janë:

• Zyra e Kryeministrit – kishte paraparë 62 aktivitete të realizohen gjatë periudhës janar-dhjetor 2024 në kuadër të Planit Kombëtar për Zhvillim, nga to janë realizuar 35 dhe 27 kanë mbetur pa u realizuar.
• Ministria e Bujqësisë, Pylltarisë dhe Zhvillimit Rural – në kuadër të Planit Kombëtar për Zhvillim ka paraparë të përfundoj 29 aktivitete brenda periudhës janar-dhjetor 2024. Prej tyre kanë realizuar 19 ndërkaq 10 janë të parealizuara.
• Ministria e Drejtësisë –  në kuadër të Planit Kombëtar për Zhvillim ka paraparë të përfundoj 79 aktivitete brenda periudhës janar-dhjetor 2024. Vetëm 44 janë përfunduar brenda afatit të paraparë ndërkaq 35 janë të pa përfunduara.
• Ministria e Arsimit, Shkencës, Teknologjisë dhe Inovacionit – në kuadër të Planit Kombëtar për Zhvillim ka paraparë të përfundoj 20 aktivitete brenda periudhës janar-dhjetor 2024, prej të cilave ka realizuar 9 dhe 11 janë të parealizuara.
• Ministria e Ekonomisë – në kuadër të Planit Kombëtar për Zhvillim ka paraparë të përfundoj 30 aktivitete brenda periudhës janar-dhjetor 2024, 14 janë realizuar brenda afatit të paraparë ndërkaq 16 janë të parealizuara.
• Ministria e Punëve të Brendshme – në kuadër të Planit Kombëtar për Zhvillim, ka paraparë të përfundoj 71 aktivitete brenda periudhës janar- dhjetor 2024. Vetëm 41 janë përfunduar brenda afatit të paraparë ndërkaq 30 janë të parealizuara.
• Ministria e Mbrojtjes – ka paraparë të realizojë vetëm 6 aktivitete gjatë periudhës janar-dhjetor 2024 në kuadër të Planit Kombëtar Zhvillimor, 2 janë realizuar dhe 4 të parealizuara.
• Ministria e Administrimit të Pushtetit Lokal – ka paraparë të realizojë vetëm 4 aktivitete gjatë periudhës janar-dhjetor 2024 në kuadër të Planit Kombëtar Zhvillimor, 1 ka realizuar dhe 3 kanë mbetur  parealizuar.

• Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit – në kuadër të Planit Kombëtar për Zhvillim ka paraparë të realizoj 45 aktivitete ka realizuar 30 dhe 15 kanë mbetur pa u realizuar.
• Ministria e Shëndetësisë – ka paraparë të realizojë 21 aktivitete gjatë periudhës janar-dhjetor 2024 në kuadër të Planit Kombëtar Zhvillimor, 10 janë realizuar dhe 11 të parealizuara.
• Ministria për Komunitete dhe Kthim – ka paraparë të realizojë vetëm 3 aktivitete gjatë periudhës janar-dhjetor 2024 në kuadër të Planit Kombëtar Zhvillimor, 2 janë realizuar dhe 1 e pa parealizuar.

Ndërkaq, tri ministri nuk janë përgjigjur në pyetësorin e Lëvizjes FOL dhe nuk dihet nëse i kanë realizuar aktivitetet e parapara.

• Ministria e Financave, Punës dhe Transfereve – në kuadër të Planit Kombëtar Zhvillimor ka paraparë të përfundoj 57 aktivitete brenda periudhës janar- dhjetor 2024.

• Ministria e Mjedisit, Planifikimit Hapësinor dhe Infrastrukturës – në kuadër të Planit Kombëtar Zhvillimor ka paraparë të përfundoj 66 aktivitete.
• Ministria e Industrisë, Ndërmarrësisë dhe Tregtisë –  ka planifikuar të realizoje 51 aktivitete për vitin 2024 , nga e cila s’kemi pranuar përgjigje se sa nga to janë realizuar.

Ajo çka vlen të theksohet është se dy nga këto ministri ajo e Financave dhe e Mjedisit nuk janë përgjigjur as në gjashtë mujorin e parë kur FOL ka dërguar kërkesë. FOL kishte paraqitur ankesë në Agjencinë për Informim dhe Privatësi dhe pas ndërmarrjes së hapave nga AIP kemi pranuar përgjigje. Mirëpo të njëjtat kanë hezituar të përgjigjen dhe tani, FOL ka dërguar përsëri ankesë në Agjencinë për Informim dhe Privatësi për mos qasje në këto të dhëna sa i përket realizimit të Planit Kombëtar për Zhvillim për vitin 2024.

Të dhënat e plota mund ti gjeni këtu

Sipas Kastratit, Lëvizja FOL ka bërë krahasimin ndër vite të realizimit të aktiviteteve në kuadër të Planit Kombëtar Zhvillimor të parapara të përfundojnë brenda vitit për vitet 2021, 2022, 2023 dhe 2024. Në vitin 2021 niveli i zbatimit të Planit të Punës së Qeverisë ka rezultuar të jetë 56%, ndërsa në vitin 2022 Qeveria e Kosovës kishte realizuar 62%, në vitin 2023 kishte realizuar 36% dhe në vitin 2024 Plani Kombëtar për Zhvillim është realizuar vetëm 38% për periudhën janar-dhjetor. Duke u bazuar në këto të dhëna po del se puna e Qeverisë ka pësuar rënie sa i përket realizimit të Planit të punës i quajtur tani Plani Kombëtar për Zhvillim dhe realizimi më i madh i tij po del në vitin 2022 me 62%.

.

Në kuadër të projektit “Ngritja e vetëdijes dhe besimit të qytetarëve në institucionet e sistemit të drejtësisë”, mbështetur nga Bashkimi Evropian dhe në partneritet me Qendrën për Studime të Avancuara FIT, Lëvizja FOL ka vazhduar monitorimin mbi ankesat disiplinore ndaj gjyqtarëve.

Gjatë periudhës korrik – dhjetor 2024, Komisionet Hetimore të Këshillit Gjyqësor të Kosovës kanë shqiptuar 3 vendime për shkelje disiplinore ndaj gjyqtarëve. 

Gjatë periudhës korrik – dhjetor 2024, Komisionet Hetimore të Këshillit Prokurorial të Kosovës kanë shqiptuar 3 vendime për shkelje disiplinore ndaj prokurorëve, e cila ka qene vërejte publike me shkrim .

Për më shumë detaje, shih infografikat tona këtu